Po śmierci Władysława Łokietka władcą Polski został jego syn Kazimierz nazwany później Wielkim.

Wśród wielu problemów jakie musiał on rozwiązać W czasie swych rządów (1333-1370) na czoło wysuwało się dokończenie i ugruntowanie dzieła zjednoczenia ziem polskich rozpoczętego przez Władysława Łokietka, doprowadzenie do gospodarczego i militarnego rozwoju kraju, uporządkowanie jego sytuacji wewnętrznej (likwidacja samowoli możnowładztwa) oraz właściwe poprowadzenie polityki zagranicznej. Główną rolę odgrywało tu rozwiązanie konfliktu polsko-krzyżackiego i odzyskanie ziem utraconych przez Władysława Łokietka - Pomorza Gdańskiego i Kujaw.

Ponieważ Polska za pierwszych lat panowania Kazimierza Wielkiego była jeszcze znacznie osłabiona długotrwałym rozbiciem dzielnicowym i licznymi wojnami z Krzyżakami, król Kazimierz spór z zakonem krzyżackim o Pomorze i Kujawy mógł rozstrzygnąć tylko na drodze dyplomatycznej.

W ramach podjętych prób pokojowego uregulowania konfliktu z Krzyżakami doszło do kilku procesów politycznych między Królestwem Polskim a Zakonem Krzyżackim. Toczącym się procesom często patronował papież, a funkcję sędziów pełnili wyznaczeni przez niego urzędnicy. Jednak żaden z ogłoszonych wyroków nie zadowalał obu zainteresowanych stron.

Przedłużający się, prawie dziesięcioletni bezowocny spór, ostatecznie zakończył się w lipcu 1343 roku zawarciem ugody polsko-krzyżackiej, zwanej pokojem kaliskim.

Dokumenty zawieranego pokoju przygotowane zostały przez Polskę i Zakon Krzyżacki w różnych miejscowościach. W celu sporządzenia przez stronę polską dokumentów tego traktatu pokojowego Kazimierz Wielki zwołał do Kalisza, na początku lipca 1343 roku zjazd możnowładztwa, duchowieństwa i przedstawicieli najważniejszych miast polskich. Na zjeździe tym obecny był także król Kazimierz ze swoim dworem.

W dniu 8 lipca 1343 roku kancelaria królewska wystawiła kilka dokumentów dotyczących zasad zawieranego pokoju. W tym samym dniu i kilka dni później, przebywający w Kaliszu dostojnicy świeccy i kościelni oraz mieszczanie reprezentujący liczące się w ówczesnej Polsce miasta, wśród których - obok Brześcia Kujawskiego, Krakowa, Poznania, Sandomierza, Sącza i Włocławka - znajdował się także Kalisz, wystawili szereg dokumentów poręczających zawieraną ugodę. Poręczenia te wyrażano następującymi słowami: "nie będziemy stać przy nim ani wspierać jego czy słowem lub czynem, radą lub pomocą, otwarcie lub skrycie, na szkodę lub ku całkowitemu zniszczeniu zgody, lecz raczej będziemy go powstrzymywać, wiernie zachęcać i doradzać w sposób skuteczny, jak najlepiej będziemy mogli, aby zgoda ta była silnie i niezłomnie przestrzegana".

W dniu 23 lipca 1343 roku we wsi Wierzbiczany pod Inowrocławiem doszło do spotkania Kazimierza Wielkiego z wielkim mistrzem zakonu krzyżackiego Rudolfem Konigiem, w czasie którego nastąpiła wymiana dokumentów pokojowych i zaprzysiężenie, przez obu tych władców, zawieranej ugody.

Na mocy tego pokoju, zwanego kaliskim od miejsca wystawienia przez Polaków dokumentów pokojowych, Polsce przyznano Kujawy i Ziemię Dobrzyńską, Krzyżakom - w formie "wieczystej dzierżawy" Pomorze Gdańskie i Ziemię Chełmińską oraz Michałowską, przy czym Kazimierz Wielki zachował tytuł "pana i dziedzica" tych ziem.

Tekst pochodzi z książki "Kalisz poprzez wieki"
Autorzy: Krystyna Dobak-Splitt, Jerzy Aleksander Splitt
Wydawca: Towarzystwo Miłośników Kalisza, 1988r.